#niettemissen 2021 - Nawaz
#niettemissen 2021 - Nawaz
In de binnenstad van Hengelo gingen in gesprek met Nawaz (27). Hij zit in zijn laatste jaar van de opleiding Social Work en nam in zijn jeugd de zorgen voor zijn ouders op zich. Bij JMZ Lab-partner JMZ Go! leerde hij hoe hij zijn persoonlijke ervaringen en expertise kan inzetten in het contact met jonge mantelzorgers
Jonge mantelzorger voor…
Toen ik 1,5 jaar oud was ontvluchtte mijn familie Erbil, de hoofdstad van Iraaks-Koerdistan, en kwamen we terecht in het AZC van Arnhem. Van de reis weet ik niets meer. Mijn herinneringen startten vanaf het moment dat wij een woning betrokken in Enschede. Daar heb ik de groepen 1 tot en met 8 van de basisschool doorlopen en ben ik met een havo-vwo advies naar de middelbare school gegaan.
Al van jongs af aan kreeg ik te maken met verantwoordelijkheden die eigenlijk niet bij een kind horen. Mijn ouders spraken onvoldoende Nederlands, dus veel van mijn verantwoordelijkheden draaide rondom het vertalen. Ik moest voor mijn ouders vaak brieven vertalen of voor hen tolken, ook als ze naar de dokter gingen. Ik zat daarom ook soms met sombere gedachten in de klas, vanwege de gebeurtenissen en mijn verantwoordelijkheden thuis. Ik heb er niet om gevraagd om van alles te moeten regelen voor mijn ouders, maar als kind -en dus als jonge mantelzorger- wil je graag dienstbaar zijn voor de ander. Daardoor kon ik niet altijd mijn eigen keuzes maken en had ik niet dezelfde mogelijkheden als leeftijdsgenoten.
“Je mist een stukje kindertijd, je groeit als het ware sneller op.
Aan de ene kant miste ik dus wel dingen in mijn jeugd, maar aan de andere kant heeft het mij in mijn ontwikkeling ook veel verder gebracht.”
Middelbare school
Zo wilden mijn ouders dat ik op de middelbare school koos voor een economisch profiel, omdat ik daarmee beter werk zou krijgen. Zelf voelde ik juist meer voor de maatschappelijke vakken. Ik zette mezelf opzij en koos voor het profiel Economie & Maatschappij. Doordat mijn cijfers voor de economische vakken niet hoog genoeg waren, moest ik mijn profiel doorzetten op havo niveau. Door verkeerde keuzes en mijn zorgtaken liep ik in mijn middelbare schooltijd vertraging op.
Rond mijn 18e waren beide ouders weer teruggekeerd en stond ik er voor mijn gevoel alleen voor. Ik kwam in een dal terecht waar ik zelf weer uit moest krabbelen. Met steun van mijn omgeving leerde ik mijzelf niet langer opzij te zetten en ook beter de positieve kant van situaties in te zien. Mijn vrienden, vriendin en schoonouders speelden daar een belangrijke rol in. Zij erkenden mijn thuissituatie, vroegen mij wat ik wilde in het leven en motiveerden mij daarvoor te gaan.
Studie
Nu zit ik in het vierde jaar van de opleiding Social Work aan het Saxion in Enschede. Mijn afstudeerrichting is Welzijn & Samenleving, daarbij volg ik de minor Intercultureel Werken. Deze studie is echt mijn eigen keuze geweest. Hier ben ik goed in en het is iets dat mij aan het hart gaat!
“Je kunt je eigen identiteit pas optimaal ontwikkelen
door echt voor jezelf te kiezen.”
De studie heeft mij ook handvatten gegeven om mijn ervaringen een plekje te geven. Tijdens mijn stages bij JMZ Go! en Vluchtelingenwerk Nederland heb ik waardevolle ervaringen opgedaan met hoe ik mijn persoonlijke ervaring als deskundige kon inzetten om anderen te helpen. Zo heb ik tijdens mijn stage als Ervaringsmaatje* bij JMZ Go!** twee jongens begeleid die ook jonge mantelzorgers waren. Door deze ervaring leerde ik hoe belangrijk het is om aandacht te hebben voor jonge mantelzorgers.
Boodschap
“Haal de kracht uit jouw situatie en laat die situatie jou niet
overheersen. Je hebt er zelf niet voor gekozen, maar
je kunt wel kiezen hoe je ermee omgaat.”
Mantelzorger zijn is soms zwaar, maar het heeft ook positieve kanten. Je kan er zoveel positieve energie en kracht uit halen. Dat is ook wat ik wil meegeven aan de jonge mantelzorgers van nu. Ik wil hen inspireren. Daarnaast wil ik zowel de sociale als professionele omgeving van kinderen en jongeren bewustmaken van de positie van jonge mantelzorgers.
“Zorg ervoor dat een kind zich gezien voelt. Een bijzondere thuissituatie is normaal, daar hoef je je niet voor te schamen. Jij mag er zijn.”
Niet te missen
Een voorbeeld van iets dat ik door mijn thuissituatie heb moeten missen, is het halen van meerdere zwemdiploma’s. De gemeente financierde alleen het Nationaal Zwemdiploma A voor kinderen van ouders met een bijstandsuitkering. Ik wilde enorm graag door met zwemles en meer diploma’s halen, maar helaas konden mijn ouders dat niet betalen. Dat vond ik wel vervelend, omdat ik wel voor hen aan het strijden was, maar er zelf niet iets aan overhield wat ik zelf belangrijk vond. Zwemmen vind ik nog steeds leuk, maar helaas heb ik niet de mooie herinneringen aan het behalen van meer diploma’s toen ik jong was en alles wat daar als kind zijnde bij kwam kijken.
* Het Ervaringsmaatjesproject is een maatjesproject waarbij jonge mantelzorgers worden begeleid door een jongvolwassen vrijwilliger of stagiaire die zelf ook is opgegroeid met een ziek of beperkt gezinslid. De ervaringsmaatjes kunnen zich goed verplaatsen in de schoenen van de jonge mantelzorger omdat zij een vergelijkbare thuissituatie hadden. Samen ondernemen zij elke week iets leuks, de maatjes worden getraind en begeleid bij JMZ Go!.
** JMZ Go! is kernpartner van de Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg en is onderdeel van het JMZ Lab. Het JMZ Lab bestaat uit vier alliantiepartners die de belangen vertegenwoordigen van jonge mantelzorgers en een hechte band hebben met de doelgroep. Alles gebeurt in samenwerking en co-creatie met de jongeren zelf. Het motto van de jmz-ambassadeurs is dan ook: Niets over ons, zonder ons!
Fotografie: Vera Duivenvoorden
Vera Duivenvoorden richt zich in haar werk op sociaal-maatschappelijke onderwerpen en portretfotografie. In haar project Zie je mij? volgt ze vier jongeren die een broer of zus hebben met een vorm van autisme en/of een beperking. Via de foto’s en verhalen creëert Vera meer (h)erkenning voor jonge mantelzorgers.
“Als fotograaf zet ik de kracht van het medium in om verhalen van mensen zichtbaar te maken. Onder mijn begeleiding documenteren zij hun eigen omgeving.”